Semantic Web یا Data Web یا وب3 یا همون وب معنایی

اول از همه یهتعریف کوچکی از نسخه های قبلی وب داشته باشیم.
وب 1 که همون World Wide Web اولیه خودمون بود که سیستم فقط تک کاربره بود و یااصلآ داینامیک نبود که بعد ها تبدیل به داینامیک هم شد.
وب 2 که با ظهور تکنولوژی Ajax (تو پرانتز) که خیلی ها هم فکر میکنن به خاطر هیمنAjax بهش میگن وب 2ولی نه به خاطر به وجود آمدن سیستم های اشتراک کاربری مثل ویکی پدیا یا یوتیوپ بهاین نام مشهور شد
وب 3 تو این نسخه که به Semantic Web (همون وب معنایی) معروفه تلاش محققان و صاجبنظران براینه که محتوای وب سایتها طوری نوشته بشن که علاوه بر انسان برای ماشین هم قابلدرک باشه.
همانطور که میدونید امروزه اکثر کاربرای اینترنتی برای پیدا کردن سوالات خود Search enginها کمک بگیرند.
ولی با تمام هزینه هایی که برای موتور های جستجو می شود ولی باز هم نتایج ایده آلنشده و صفحاتی برای کاربر نشان داده میشود که اصلآ ربطی به کوئری که او میخواهدندارد.

حالا لازم میدونم یه گزارشمختصر بدم از وب معنایی که این روزا خیلی تو بورسه و کلا هم خیلی سنش زیاد نیست.وب به رغم موفقیت‌زیادش در انتشار اطلاعات تو یه زمینه متاسفانه تا حالا به موفقیتقابل توجهی دست پیدا نکرده و اونم اینکه نقش کامپیوترا تو این فرایند انتشاراطلاعات فقط ابزاریه و اونم در حد ساده و غیر معنایی. کامپیوتر هیچ شهودی نداره ازاینکه این اطلاعات چی هستن و اصولا بر مبنای یه سری الگوریتم نسبتا کور عمل میکنه.اعمالی مثل کلاسترینگ یا دسته بندی و غیره هم کمک خاصی به این موضوع نمیکنن.کامپیوتر و برنامه‌ها باید نقش فعال‌تری ایفا کنن و بتونن اطلاعات رو تفسیر کنن ویا اینکه از اونها نتیجه‌گیری‌های جدیدی به عمل بیارن که لازم به دخالت انساننباشه.

مشکلاساسی از اونجا میاد که کامپیوترها با معنا سروکار ندارن وبیشتر به ارتباطات صفحاتو ساختار گیر میدن تا معنای مستتر در صفحات وب و این مخالف فرایند انسانیه که بهمعنا اهمیت بیشتر میده. دلیل اینکه به وب معنایی نیاز هست هم تا حدی واضحه . اول اینکهالگوریتم‌هایی که در رشته‌های مختلف وجود دارن وابسته به دامنة خاصی هستن و جاهایدیگه کار نمی‌کنن و ما میخوایم به یه الگوریتم یا فرایند نسبتا یکنواخت دست پیداکنیم که تو حوزة معنا کار کنه یه چیزی شبیه به مفهوم پروتکل که نمونه‌ش همین http‌یا پروتکل‌هایدیگه‌س که بصورت یکنواخت و همه‌جا فهم عمل میکنن و دوم هم اینکه اصولا این مکانیسمو مفهوم وب معنایی شدیدا به کمک کاربرا میاد و میتونه قسمت اعظم کار و زحمت اونا ویا شاید زحمت‌هایی که هیچوقت امکانات انسانی از پسش بر نمیان رو انجام بده مثلاینکه 100 ژورنال رو بخونه و مقالة مورد نظر ما رو پیدا کنه و یا اینکه از خوندنیه سری از اونا و سرزدن به کلی سایت و صفحه بتونه به نتایجی برسه که کار ما روشدیدا ساده کنه.

تیمبرنرز-لی این اصطلاح وب معنایی رو بعنوان افزایش  یک منطقبرای وب بکار برد و ابداع کرد. و هدفش هم این بود که تمامی پتانسیل وب رو بااستفاده از متاداده‌هایی که میتونن برا ماشین قابل فهم باشن ، استخراج کنه.

میبینینچقدر این ایده و مفهوم میتونه زندگی رو راحت کنه و یا شاید امکاناتی رو بوجودبیاره که قبلا خوابشم نمی‌دیدیم؟ حالا اومدن و فکر کردن که برای تحقق این رویا چهکاری میتونیم انجام بدیم و ایدة متاداده یا metadata که چیزیشبیه tagهستش اولین ابزاریه که به ذهن میرسه. مسئلة اول اینه که یه syntax مورد قبولهمه برای نمایش این متاداده فراهم کنیم که این کار رو سازمان W3C انجام داده که همون کنسرسیومWWW‌هستش. دو زبان استانداردی که معرفی شدن عبارتن از RDF- Resource Description Format  و   OWL  که همون WebOntology Language‌هستش و یاDAML+OIL‌ و SHOE که بازمورد استفاده قرار میگیرن. حالا لازمه که محافل علمی و صنعت از این دو استانداردحمایت کنن که حمایت‌ها و هماهنگ‌سازی‌ها شروع شدن. زبونایی که گفتم کلی چیزای دیگهلازم دارن مثلا زبونی برای گرفتن Query‌ که در موردRDF اسمش هست RQL.

مسئلةاساسی تر با داشتن نحو زبان‌ها داشتن فرهنگ لغاتیه که بشه باهاش صحبت کرد و اینالبته از یه حوزه به حوزة دیگه کاملا متفاوته و اصطلاحا این فرهنگ لغات و واژگانرو Ontology‌ میگن. حالا اینکه این آنتولوژی‌هااز کجا میان به چند صورت ممکنه. صورت اول اینه که یه سری آدم متتخصص تو هر رشتهبشینن و زحمتشو بکشن که خیلی شبیه کاریه که یاهو اوائل انجام میداد و خوب محدودیتداره و نمیشه این حجم عظیم دانش رو بصورت دستی زحمتشو کشید. روش دیگر استفاده ازالگوریتم‌های مناسب روی توده‌های عظیم متنی یا corpus‌ها هستش و استفاده از یادگیری ماشین و روشهای آماری و خلاصه هر روشی که بهذهنتون میرسه(میتونین مقاله بدین اینجا). استفادهاز منطق در این وب بصورت وسیعی انجام میشه و قاعدتا منطق مرتبةاول و توسیع‌های اونو یا شبکه‌های معنایی و معادل فرمال اونها یعنی Description Logic نقش عمده‌ای دارن و بد نیست به زبانی مثل Event Calculus‌اشاره کنم که به نظر من پتانسیل‌های بسیار وسیعی تو این حوزه و مدل کردندانش common sense‌ داره.

استفادهاز منطق در وب معنایی منحصر به منطق کلاسیک و monotonic‌نیست و در واقع نیاز به فرمالیسم‌های nonmonotonic‌و Default Reasoning‌ هست که با فرایند استنتاج انسانیهمخوان باشن و در واقع tolterance‌ بالایی داشته باشن . از اینفرمالیسم‌های معروف میتونم به Circumscription‌ و Default Logic یا model preference  آقای Shoham‌ اشاره کنم که در واقع تعمیمی ازهمونCircumscription‌هستش و یا Negationas failure‌که در برنامه‌سازی منطق بکار میره و بنیاد پرولوگه. فرمالیسم‌ها بصورت خامنمیتونن بکار برن چون خیلی سریع از حل سناریوهایی مثل Yale Shooting problem  و یا StolenCar Scenario در میمونن و نیاز به کلی ریزه‌کاریو دقت فرمال و ریاضی دارن(اینجاش یه کم تخصصی شد ببخشین)

وب معناییساختار لایه‌ای داره که یه شکل خیلی معروف داره و به کیک معروفه (خودتون بگردینمیتونین تو اینترنت پیداش کنین.)
حالا اینجا یکی از مسائل مهم و موردتحقیق اینه که شما بتونین بین آنتولوژی‌هایمختلف برا یه حوزه نگاشت‌هایی پیدا کنین که اونا رو به هم بنگارین و یکنواخت کنینکه اصطلاحا به این مسئلة خیلی مهم میگن Ontologymapping Problem.میبینین اینجا کلی کار برا انجام دادن هست که نمونه‌ش میتونیم به استخراجآنتولوژی با استفاده از NLP‌ از توده‌های متنی و یا گفتاریه و….. و آخر سر هم اینکه باز باید تاکید کنیم که باید بتونیم وب فعلی بدون متادادهرو با وب معنایی و قابل فهم و استنتاج برای ماشین ترکیب کنیم که میبینین چقدر بهمکانیزم‌های اینترفیسی نیاز داریم.

حالا درمورد آینده نمی‌تونیم صحبت زیادی بکنیم اما واضحه که زمان میبره تا وب معناییبتونه به جایگاهی که مدنظر خیلی هاست و اونم نقش محوری در وبه برسه اما خیلی ازجاها بصورت محلی و با آنتولوژی‌های محدود استفاده از اون داره بیشتر میشه و بدنیست اینجا به XML‌ اشاره کنیم که چه جور تونست بهاین مقبولیت عام و این همه کاربرد و تسهیل امور در وب و پایگاه‌های داده و …برسه پس به وب معنایی هم امیدوار باشین که نوعی از هوش مصنوعی وبی و اجتماعی هستشو میشه از ابزارهای سنتی هوش مصنوعی هم توش استفاده کرد.

این نوعنگرش به نمایش دانش وب و استفاده از استنتاج در اون به نظر من فوق‌العاده‌ست و منکلا به استفاده از روشهای فرمال در نمایش دانش علاقه دارم ، البته روشهای غیرفرمال در استنتاج هم جالبی خاص خودش رو داره.

خلاصه اینکه وب معنایی (معانی‌گرا و معانی‌نگر)  را می‌‌شود فضایی جهانی از جنسمحاسبات هوشمند ماشینی تصوّر کرد که در آن تمامی کتاب‌ها، کتاب‌خانه‌ها دانشها،دانش‌نامه‌ها و دانشگان‌ها (پایگاه‌های دانش‌ ) به صورتی معنی‌گرا و با تواناییدرک مفهومی همدیگر در کنار هم قرار خواهند گرفت و وب معنایی شیوه ای برای ایجاد یکوب است که در آن رایانه ها می توانند از شبکه ای از داده های منبع استفاده کرده،آنها را تعبیر، تحلیل و پردازش کرده و به کاربر ارائه نمایند.

وب معنایی شیوه ای برای ایجاد یک وب است که در آن رایانه ها می توانند از شبکه ای از داده های منبع استفاده کرده، آنها را تعبیر، تحلیل و پردازش کرده و به کاربر ارائه نمایند. مقاله به اجمال به توصیف پنج سطح وب معنایی می پردازد شامل: 1) آدرس های منحصر به فرد- نشانگر متحدالشکل منبع (یو.آر.آی)؛ 2) فرانماها- فرانمای زبان نشانه گذاری توسعه پذیر (ایکس.ام.ال.){تعریف نوع سند(دی.ان.اس.)}/ فرانمای چارچوب وصیف منبع (آر.دی.اف)؛ 3) واژگان- هستی شناسی؛ 4)قواعد- منطق و برهان؛ 5)امنیت- اطمینان. مقاله با این نتیجه خاتمه می یابد که بایستی وب سایت های خود را به عنوان جزئی از یک کل در نظر بگیریم، نه در انزوا از دیگر سایت ها.
کليد واژه ها :وب معنایی

مقدمه

در حالیکه به نظر می رسد با فروکش کردن موج دات کام ها {سایت های تجاری.م.} ، بخشی از انقلاب اینترنت خاتمه یافته است، انقلاب خاموش دیگری در وب در حال وقوع است. وب تا کنون درمسیر تولید، ورود، ذخیره و نمایش اطلاعات موفق بوده است، اما بازیابی و پردازش هنوز به عنوان یک مشکل باقی است.

موج اول پیشرفت وب شامل ارائه حداکثر اطلاعات ممکن به شکلی بود که بتواند به صورت مستقیم در قالب زبان نشانه گذاری فرامتن (HTML)برای مخاطب نمایش داده شود. بانک های اطلاعاتی هر روز بیش از پیش تلاش می کنند اطلاعات را به شکلی تولید نمایند که قبل از نمایش برای کاربر، توسط دیگر رایانه ها قابل خواندن و پردازش باشد. آنها برای برچسب گذاری داده ها، به جای HTML از زبان نشانه گذاری توسعه پذیر (XML) بهره می برند و برخی از آنها به منظور استاندارد سازی قالب محتوا به نحوی که صرف نظر از کاربرد نهایی، توسط رایانه ها نیز قابل خواندن باشد به استفاده از چارچوب توصیف سند (RDF) روی آورده اند.

در موج جدید پیشرفت تلاش می شود تا هر شیی اطلاعاتی موجود در جهان اطلاعات به واسطه موضوع، محل، پدیدآورنده، تاریخ و دیگر ویژگی هایش توصیف شود. این نوع اطلاعات پیشتر تنها در یک بانک اطلاعاتی ذخیره می شد اما اکنون ممکن است در یک سند ذخیره شود.

وجه تمایز میان یک پیشینه در یک پایگاه اطلاعاتی و یک سند هر روز کم رنگ تر می شود. اطلاعات ممکن است در ابربرچسب (Metatag) ها در راس یک صفحه HTML قرار گیرد یا یک سند کامل ممکن است با استفاده از XML با بخش های مفصل نظیر عنوان، چکیده، روش ها، و نتایج کدگذاری شود.

این موج تازه پیشرفت را “وب معنایی”( Semantic web) می نامند. وب معنایی شیوه ای است برای ایجاد یک وب که در آن رایانه ها می توانند از شبکه ای از داده های منبع استفاده کرده، آنها را تعبیر، تحلیل و پردازش کرده و به کاربر ارائه نمایند. این امر ممکن است از بازیابی اسناد گرفته تا جمع بندی عناصر برنامه ای مختلف برای خلق یک نرم افزار کاربردی را دربر گیرد. تیم برنرزلی (Tim Berners-Lee) {ابداع کننده وب معنایی.م.}عقاید خود را درباره این امکانات در { http://www.w3.org/2000/talks/1206-xml2k-tbl }مطرح کرده است.

وب معنایی شامل پنج سطح است:

1. آدرس های منحصر به فرد- نشانگر متحدالشکل منبع (URI) ،
2. فرانماها- فرانمای زبان نشانه گذاری توسعه پذیر (XML Schema) {تعریف نوع سند(DTD) }/ فرانمای چاچوب توصیف منبع (RDF Schema) ،

3. واژگان- هستی شناسی،

4. قواعد- منطق و برهان،

5. امنیت- اطمینان.

در حالیکه بسیاری از این عناصر پیشاپیش پیرامون وب وجودداشته اند، فناوری هایی که امکان بکارگیری منسجم آنها را فراهم می کند به تازگی عرضه شده اند. محدودیت های اصلی این رهیافت بیشتر از عوامل انسانی نشأت می گیرد تا از فناوری.

آدرس های منحصر به فرد- نشانگر متحدالشکل منبع (یو.آر.آی)

نقطه آغاز برای اطلاعات وب، آدرس منحصر به فرد آن است- اما آیا واقعاً منحصر به فرد است؟ ما با مکان نماهای متحدالشکل منبع (URL) به عنوان شیوه توصیف محل ها آشنا هستیم اما با ایجاد تغییر در اسامی حوزه ها و بسته شدن سایت ها، نشانگرهای منحصر به فرددیگری اتخاذ می شوند نظیر نشانگر دیجیتالی شئی (DOI) یا یو.آر.ال ثابت (برای جزئیات بیشتر نگاه کنید به http://www.purl.org. )راه حل های گوناگونی وجود دارد، این موارد را می توان به صورت کلی تر به عنوان URI ها توصیف کرد که این مزیت رادارند که اگر آدرس وب نهایی تغییر کند، URI هنوز به محلی اشاره می کند که نهایتاً به محل اصلی منبع منتهی می شود.

فرانماها- فرانمای زبان نشانه گذاری توسعه پذیر (ایکس.ام.ال.)/ فرانمای چاچوب توصیف منبع (آر.دی.اف)

زبان نشانه گذاری توسعه پذیر قبلاً در مقاله دیگری توصیف شده است(1). تولید برونداد در قالب XML ازیک بانک اطلاعاتی چه به عنوان یک صفحه وب ثابت یا یک نتیجه جستجوی پویا امر بسیار ساده ایست. این برونداد می تواند توسط یک برنامه کاربردی دیگر مورد استفاده قرر گیرد و امکان تبادل، ترکیب یا پردازش داده ها را فراهم نماید (برای جزئیات نگاه کنید به http://www.xml.org.

XML شیوه ای برای برچسب گذاری داده هاست. با این حال نیازمند یک فرانما (طرح) برای اعتبار بخشی به محتوای برچسب (Tag) هایی است که هر جزء از داده ها را توصیف می کنند. پدیدآورنده، عنوان و سال ممکن است به عنوان برچسب در سندی که توسط یک فرانما یا تعریف نوع سند (DTD) توصیف شده است درج شوند. زبان نشانه گذاری توسعه بین المللی (IDML) می تواند مثال خوبی باشد (برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به http://www.idmlinitiative.org/).)

مادامیکه به سمت یک نظام خودکار که در آن رایانه ها داده ها را تعبیر می کنند پیش می رویم، لازم است برچسب هایی برای کنترل پردازش داده ها و اطمینان از استاندارد سازی محتوا وجود داشته باشد؛ این همان جایی است که آر.دی.اف اهمیت می یابد. آر.دی.اف یک استاندارد است که گاه برای تبادل داده میان بانک های اطلاعاتی مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی دیگر ازسیستم های کدگذاری که برای کمک به تبادل محتوا به زبان های مختلف ایجاد شده است، Unicode است. یونی کد استانداردی است برای مشخص نمودن حروفی که خارج از مجموعه کدهای ASCII قرار دارند. یونی کد یک استاندارد جهانی برای نمایش حروف و علائم فراهم نموده و تبادل ساده آنها با دیگر برنامه های کاربردی را بدون بروز اشکال در مورد حروف دارای اکسان (علائم صوتی) میسر می نماید (برای جزئیات بیشتر نگاه کنید به http://www.unicode.org/.)

واژگان- هستی شناسی

این مبحث، هم به واژگان رایانه نظیر واژگان مورد استفاده برای خدمت دهنده های اینترنت جهت برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات ارتباط می یابد و هم به مفاهیمی که گروه های فعال درحوزه های موضوعی مختلف جهت تعریف حوزه موضوعی شان بکار می برند.. هر دو مورد برای اطمینان از بازیابی و نمایش اسناد یا داده های مرتبط در هنگام جستجوی کاربر به زبان طبیعی ضرورت دارند. مراحل دخیل دراین امر نه تنها شامل عبارت جستجوی ارسال شده به بانک های اطلاعاتی مختلف جهت دریافت پاسخ می شود بلکه اهمیت برقراری پیوند میان واژگان در زبان ها و رشته های مختلف را نیز دربر می گیرد.

قواعد- منطق و برهان

قواعدی که رایانه با اتکا به آنها به بازیابی داده ها از طیفی از منابع می پردازد در واقع همان Script ها و برنامه های نرم افزاری هستند. برخی بر این باورند که این قواعد بایستی به مرحله ای از تکامل برسند که به صورت خودکار به عنوان مثال افزایش دستمزد ها را در یک شرکت بر مبنای برآورد فروش یا تولید در اینترانت آن شرکت کنترل کنند؛ اما شاید هم در جهان علمی، اعتبار، برگرفته از گزارش ها یا نوشته های افراداست نه رایانه.

امنیت- اطمینان
در حالت واقعی، اگر چه ایده یک وب یکپارچه ممکن است جذاب به نظر برسد، اما هر روز بیش از پیش با محدودسازی وب از طریق ایجاد رمز عبور برای وب سایت ها مواجه می شویم. اطلاعات به طور معمول میان یک گروه از شرکت ها یا یک کنسرسیوم از سازمان ها به اشتراک گذاشته می شود. تجربه شخصی من این است که در مورد همکاری با سازمان های وابسته به سازمان ملل و بانک جهانی، اگر قرار باشد آنها با گردآوری انبوه اطلاعات یک نظام مرکزی تدارک ببینند، تردید وجود دارد. جایی که یک تعاونی یا کنسرسیوم از سازمان ها پیرامون امنیت یا نفع مشترک گرد هم می آیند، رهیافت اشتراک داده ها موفق تر است. فناوری های جدید شیوه هایی جهت وصول اطمینان از تضمین امنیت اطلاعات فراهم می کنند. به طبع، دراین صورت کاربر نیز اطمینان و اعتماد بیشتری به داده ها و نظام پیدا می کند. در نتیجه نهایتاً با مجموعه ای از وب ها مواجه خواهیم بود که از اطمینان لازم برای کاربردهای مختلف توسط گروه های متفاوت برخوردار هستند. این شبکه ها نسبت به نظام های موجود که مبتنی بر یک سازمان فراهم کننده محتوا هستند، خدمات بهتری می توانند ارائه کنند.

وب معنایی چگونه بر نظام شما اثر می گذارد؟
همه گروه های فراهم کننده اطلاعات روی وب پیشاپیش با انتخاب ابربرچسب های بکار رفته در صفحات وب خود، به نحوی در ایجاد نوعی وب معنایی مشارکت کرده اند. با انتخاب برچسب ها، به عنوان نمونه برچسب های پیشنهادی Alta Vista یا Dublin Core (http://www.purl.org/dc/) شیوه هایی جهت توصیف پدید آورنده، عنوان وموضوع یک سند فراهم می شود. انتخاب کلیدواژه موضوعی احتمالاً مشکل تر است. اگر در یک شرکت کشاورزی کار می کنید ممکن است به عنوان مثال از AGRIS یا CAB Thesaurus یا سیاهه کلید واژگان خاص خودتان استفاده کنید.

ممکن در حال استفاده از یک بانک اطلاعاتی برای ایجاد وب سایت خود باشید. دراین صورت احتمالاً با ایکس.ام.ال به عنوان شیوه ای جهت ارسال داده ها به دیگران و دریافت داده ها از دیگر منابع به منظور درونداد دسته ای داده ها آشنا باشید. وقتی این موارد پیچیده تر می شوند، ممکن است از نرم افرارهای کاربردی ای استفاده کنید که معرّف لایه های منطق و برهان در وب معنایی هستند. به عنوان مثال ممکن است تنها پذیرای دروندادی باشید که با معیارهای خاصی مطابقت داشته باشد، به یک موضوع خاص مربوط باشد و به دوره زمانی خاصی محدود شود.

بسیاری از وب سایت های موجود دارای حوزه های امن متکی بر رمز عبور هستند اما مشکل توسعه وب سایت ها، به ایجاد اطمینان هنگام همکاری با سایر فراهم کنندگان اطلاعات جهت ایجاد خدمات مشترک و یا همکاری با کاربران جهت ارائه خدمات برمی گردد.
روشن است مادامی که وب معنایی تا قبل از رسیدن به دیدگاه های مطرح شده توسط افرادی چون تیم برنرزلی همچنان به تکامل خود ادامه می دهد، ما بایستی وب سایت های خود را جزئی از یک کل در نظر بگیریم و نه درانزوا از دیگر سایت ها. با توجه به این ایده، ارزش آن را دارد که توجه خود را معطوف شیوه ایجاد وب سایت ها کرده و با بهره گیری از فناوری های نوین به همکاری با دیگران جهت تدارک خدمات روی آوریم.

«وب 3» اصطلاحی است که برای اشاره به وب آینده به کار میرود. پس از آنکه اصطلاح وب 2 برای تکامل اخیر وب رواج یافت، بسیاری ازمتخصصین ،روزنامه نگاران و رهبران فن، اصطلاح وب 3 را بکار بردند تا فرضیاتیدرباره موج آینده تغییرات اینترنت مطرح کنند.
نظراتپیرامون مرحله بعدی سیر تکاملی وب، بسیار متفاوت است، برخی معتقدند؛ پدیدار شدنتکنولوژی وب مفهومی راه وب راتغییر خواهد داد و آنرا به سوی هوش مصنوعی خواهد برد.دیگر نظریه پردازان اظهار میکنند که وب 3 افزایش سرعت اینترنت، اپلیکیشن های تحت وب، یا پیشرفت گرافیکی رایانه، نقش کلیدی را در سیر تکاملی وب بازی خواهد کرد.
نظرات رهبران فن:
تیم برنزلی ـ مخترع وبـ در ماه می سال 2006 گفت:
مردم مداممیپرسند وب 3 چیست؟ من فکر میکنم وقتی شما تعداد زیادی کاغذ کالک را روی هممیگذارید همه چیز ناهموار و چین خورده شده، مبهم به نظر میرسد. وب 2 و دسترسی بهوب مفهومی، سراسر حجم عظیم اطلاعات را یکپارچه میکند، شما دسترسی غیر قابل باوریبه منابع اطلاعاتی خواهید داشت.
در ماه میسال 2006 از اریک اسمیت ـ مدیر گوگل ـ خواسته شدتا وب 2 و وب 3* را تعریف کند. او پاسخ داد:
… اگر بخواهیدکه حدس بزنم که وب 3 چه خواهدبود، خواهم گفت که «وب 3» راهی متفاوت در ساخت اپلیکیشن ها است. پیش بینی من ایناست که «وب 3» در نهایت در قالب اپلیکیشن هایی تحقق می یابد که تکه ای ازیکدیگرند. شماری از ویژگی های آنها از این قرار است: اپلیکیشن ها نسبتا کوچک ،اطلاعات توده ای ، اپلیکیشن ها روی هر وسیله ای اعم از پی سی یا تلفن همراه قابلاجرا، اپلیکیشن ها بسیار سریع و بسیار قابل کاستومایز و اپلیکیشن ها توزیعی خواهندبود، بصورت لفظ به لفظ؛ با شبکه های اجتماع، با ایمیل. شما به فروشگاه نمیروید تاآنها را بخرید… آنها نوع بسیار متفاوتی از اپلیکیشن هاخواهند بود که ما هرگز در محاسباتمان ندیده ایم.
در نوامبرسال 2006، جری یانگ ـ بنیانگذار و رئیس یاهو ـ گفت:
وب 2 خوبمستند شده و درباره آن سخن گفته اند، نیروی اینترنت با امکاناتی که در مرحله شبکهمیتوان انجام داد به نقطه بحرانی رسیده است، ما همچنین از چهار سال قبل شاهدابزارهای قدرتمند هستیم، همچنین راه های قدرتمند تعامل با شبکه را نه تنها در سختافزار مانند کنسول های بازی و ابزارهای همراه، بلکه حتی در شاخه نرم افزار مشاهدهمیکنیم، شما لازم نیست که متخصص کامپیوتر باشید تا یک برنامه ایجاد کنید. مامیبینیم که توسعه بزرگ در وب 2 و وب 3، توسط مانیفست صورت میگیرد، یک اشتراک حقیقیمیانی … تمایز میان حرفه ای، نیمه حرفه ای، ومصرف کننده گان محو میشود. ایجاد یک شبکه، تجارت و اپلیکیشن ها را نتیجه میدهد.
رید هاستینگس ـ بنیانگذار و مدیر Netflix ـ فرمول ساده تری برای تعریف مراحل وبدارد:
وب 1 دیالآپ بود، با 50 کیلوبایت پهنای باند، وب 2 با 1 مگابایت پهنای باند میانگین، و وب 3با 10 مگابایت پهنای باند ثابت خواهد بود. بگونه ای که وب کاملا ویدئویی خواهدبود، آن هنگام آرزوی وب 3 تحقق خواهدیافت.
نوآوری هایی که با «وب 3» پیوند خورده اند:
اپلیکیشن های مبتنی بر وب و دسکتاپ؛
تکنولوژی وب3 همچون نرم افزار های هوشمند که از داده های مفهومی استفاده میکنند. اندازه کوچکبا چندین شرکت برای اینکه از کار با داده ها بهره وری بیشتر و موثرتری داشت. در هرصورت در سالهای اخیر عموماً روی تکنولوژی وب مفهومی تمرکز بیشتری میباشد.
منازعات پیرامون وب 3: (منازعاتقابل توجه پیرامون چیستی اصطلاح وب 3 و تعریف شایسته آن)
تبدیل وب 3 به یک دیتابیس:
اولین قدمبسوی وب 3 ظهور «داده وب» است، ساختاری که اسناد در وب منتشر میشوند. فرمت های قابلاستفاده، قابل کنترل و قابل جستجو همچون RDF، ICDL و microformats. رشد اخیر تکنولوژی SPARQL استانداردی برای زبان جستجو و API یی برای جستجوی سراسر RDF، دیتابیسی توزیعی روی وب فراهم کرده است. داده وبمرحله جدیدی از داده های یکپارچه و اپلیکیشن های مشارکتی را فعال کرده و داده هارا قابل دستیابی باز و قابل پیوند همچون صفحات وب ساخته است. داده وب اولین قدم ازراهی است که بسوی وب کاملا مفهومی میرود. در مرحله داده وب، تمرکز بیشتر بر روی تبدیلفرمت داده های در دسترس به RDF میباشد. وبمفهومی کامل، مرحله ای از وب است که تمام پهنای داده های فرمت شده و سنتی که قالببندی نشده اند یا محتواهای نیمه فرمت شده، (همچون صفحات وب، اسناد و مانند آن)باید در دسترس RDF و OWL که فرمتهایمفهومی میباشند قرار گیرد. اجزای تمپلتوبسایت هاباید قابل استفاده مجری وب 3 باشد تا بیشتر بتواند اطلاعات جامعیدرباره محتوای سازمان یافته وبسایتها بدست آورد.
سیر تکاملی بسوی هوش مصنوعی:
همچنین وب 3مسیر تکاملی وب را که به هوش مصنوعی منتهی میشودتوصیف میکند، مسیری که وب را به شکل یک شبه انسان تبدیل میکند. برخی شکاکانمعتقدند که این تصوری دست نیافتنی است. در هر صورت کمپانی هایی همچون آی بی ام و گوگل در حالتکمیل تکنولوژی های جدیدی هستند که اطلاعات شگفت انگیزی بدست می آورد مانند پیشبینی موسیقی از طریق اطلاعاتی که روی وبسایستهای موزیک موجود است. اینجا همچنین برروی اینکه نیرویی که وب 3 را به حرکتدر خواهد آورد مناقشه است؛ آیا سیستم های باهوش خواهند بود یا هوشمندی از یک نوعسازمان دهی بیشتر پدیدار خواهد شد…

* Addison, C. (2001), “the Semantic Web”, Information development, 17(2), pp. 83-84.
مآخذ:

1. Addison, C. (1999), “Extensible Markup Language”, Information development, 15(3), pp. 153-154
نکته: جهت مطالعه بیشتر در مورد وب معنایی به زبان فارسی وآشنایی بیشتر با برخی اصطلاحات بکاررفته در این مقاله رجوع کنید به: جمالی مهموئی، حمید رضا “وب معنایی: راهکاری رو به توسعه…”، اطلاع شناسی، ج.1، شماره.2 (1382 پاییز(

معادل انگلیسی واژه های متن:
برهان = Proof

تعریف نوع سند = Document Type Definition: DTD

زبان نشانه گذاری توسعه بین المللی = International Development Markup Language: IDML

زبان نشانه گذاری توسعه پذیر = eXtensible Markup Language: XML

زبان نشانه گذاری فرامتنی = HyperText Markup Language: HTML

فرانمای چاچوب توصیف منبع = Rresource Description Framework Schema

فرانمای زبان نشانه گذاری توسعه پذیر = (XML Schema)

مکان نماهای متحدالشکل منبع = Uniform Resource Locator: URL

مکان نماهای متحدالشکل منبع ثابت = Uniform Resource Locator: PURL Permanent

نشانگر دیجیتالی شئی = Digital Object Identifier: DOI

نشانگر متحدالشکل منبع = Uniform Resource Indicator: URI

هستی شناسی = Ontology